Om onze liefde uit te drukken of omdat we denken dat het hoort, brengen mensen graag bloemen mee naar een afscheid. Van een enkele roos tot een enorm bloemstuk, van smaakvol tot niet helemaal jouw smaak. Het ligt er prachtig bij tijdens de ceremonie, maar wat daarna? Wat doe je met al die bloemen na afloop?

Na afloop van een uitvaart zijn er vaak zo veel bloemen, dat veel mensen ervoor kiezen om ze achter te laten bij het crematorium of het graf. Crematoria en begraafplaatsen weten weinig zinnigs te doen met zulke grote hoeveelheden. En dus ontstaat een oceaan van bloemstukken ergens op de begraafplaats of op een plateau bij de entree.

Iedereen één bloem laten meebrengen

Allereerst: ga met elkaar in gesprek over jullie ideeën en wensen van de bloemen. Willen jullie wel dat er zo’n enorme hoeveelheid bloemen ontstaat? Of voorkomen jullie dat liever? Het is prima mogelijk om de hoeveelheid bloemen te beperken. Een mooi idee is bijvoorbeeld om op de kaart te zeggen dat jullie liever geen bloemen willen, of om de mensen te vragen allemaal één bloem uit te kiezen, zonder cellofaantje. Deze bloem zal dan met veel aandacht worden uitgezocht, en passen bij hoe jullie dierbare gezien werd.

Met al deze zorgvuldig gekozen bloemen kan ter plaatse een prachtig geheel ontstaan. Zet bijvoorbeeld een aantal mooie grote vazen in de ruimte, en laat ieder zijn eigen bloem daarin zetten als beginritueel van de ceremonie. Of vraag een bloemist om ter plaatse een bloemstuk te maken waarin alles mooi samenkomt.

Gifvrij, uit volle grond, in het seizoen

Willen jullie toch bloemen? Er is toenemende aandacht voor duurzaamheid, ook in de bloemenwereld. Een beweging van Nederlandse bloemenkwekers produceert bloemen slow: zonder pesticiden, seizoensgebonden, in volle grond, in samenwerking met de voedsellandbouw en ter versterking van de biodiversiteit. Die kwekers en bloemisten zijn te vinden via Slow Flowers Nederland. Buiten het oogstseizoen gebruiken zij ook vaak droogbloemen.

Behalve de productiewijze van bloemen, kunnen jullie ook kijken hoe jullie plastics kunnen voorkomen. Veel standaard rouwboeketten worden gemaakt op een basis van steekschuim (oasis) dat niet afbreekbaar is en bovendien vaak in een plastic houder komt. Hiervoor bestaan ook milieuvriendelijkere alternatieven. Zo kan het bloemstuk in een liggende boeketvorm worden gemaakt, kan er een vaas (eventueel met kippengaas erin) als houder worden gebruikt, of kan een grote tak als basis dienen.

Zelf plukken, misschien uit eigen tuin?

Op een aantal plekken in Nederland zijn er pluktuinen waar je zelf een boeket kunt plukken. Heb je zelf een tuin en staat er iets in bloei? Hoe mooi is het dan om uit eigen tuin een boeket samen te stellen. Ook zien we op uitvaarten regelmatig wildgeplukte bloemen voorbijkomen, gesnoeide bloesemtakken, of afgebroken herfsttakken. De schoonheid zit meestal in de eenvoud.

Zelf een boeket plukken en samenstellen is een heel fijn ritueel, bijvoorbeeld om samen met kinderen te doen. Zo deelde Helen haar verhaal in het boek Uitvaart in Eigen Hand: 

"Bij het overlijden van mijn opa kreeg ik de verantwoordelijkheid over de bloemen. Een klassiek rouwboeket met op elkaar gedrukte witte rozen en een grote strik eromheen zou niet bij hem passen. Mijn opa was een groot natuurliefhebber en hij kon urenlang in de tuin zitten en opgaan in wat de planten en dieren hem daar vertelden. De bloemen waren belangrijk. Maar het was winter. Hoe kloppend, want opa zou nooit in de glorietijd van de natuur afscheid kunnen nemen. De winter, met de natuur op zijn retour, was het beste moment. Ik besloot om samen met mijn dochter en een snoeischaar in de zak door het park te wandelen. Op het eerste gezicht leek het park kaal en in sluimertoestand, maar al snel stuitten we op rozenstruiken met nog de laatste bloemen eraan in de prachtigste kleuren. We vonden takken met de laatste gele blaadjes eraan en wat groene wuivende grassen. Er was geelgroen bemost sprokkelhout en een enkele bloem. Onze tas werd steeds voller. Het voelde heerlijk om zo bewust bezig te zijn en deze handelingen te kunnen uitvoeren als ode aan mijn opa. Mijn dochter kon ik op deze manier ook vertellen over opa. Van de wildpluk maakte ik kleine miniboeketjes voor alle klein- en achterkleinkinderen van mijn opa. Met de overgebleven bloemen vulde ik kleine vaasjes. De volgende dag legden we onze wildboeketjes in een liefdevol ritueel op de kist. Sommigen schoven er een persoonlijk briefje bij. Mijn opa’s kist leek op een prachtig landschap dat opging in de ruimte."

Neem ze na afloop mee naar huis

Ook na afloop van de uitvaart kunnen jullie de rouwbloemen een mooie betekenis geven. Gooi ze dus niet zomaar weg, laat ze niet achter bij het crematorium maar neem ze mee naar huis. Je kunt de bloemen natuurlijk mooi in vazen neerzetten, maar er zijn ook nog veel andere ideeën voor een langere betekenis.

Kleur textiel met de bloemblaadjes

Zo zouden jullie textiel kunnen gaan kleuren met de bloemen, en ze op deze manier vereeuwigen. Bloemblaadjes dragen pigment waarmee je prachtige prints en kleuren kunt maken op textiel. Het mooie laken van oma of die ene blouse kan een nieuw leven krijgen met de liefde van de rouwbloemen. Zoek ‘ecoprinting’ of ‘natural dyeing’ tutorials via youtube of maak er een gezamenlijke familie- of vriendenmiddag van, eventueel onder begeleiding van een expert.

Herbarium of verwelkte kunst

Er zijn verschillende manieren om rouwbloemen te drogen en als herbarium te koesteren. Laat jouw mooiste selectie van bloemen bijvoorbeeld vereeuwigen in een oud lijstje of vaas, en geef het een mooie plek in je huis. Een fijn adres voor frames en vaasjes is Field of Hope: Hariatie maakt prachtige objecten van gedroogde bloemen. Ook kun je denken aan een boek waarin je bloemen per bladzijde droogt, voorzien van een herinnering. Je kunt bloemen laten gieten in hars, zodat je het bij je kunt dragen of aan de muur kunt hangen. Of je kunt de mooiste bloemetjes laten verwerken in een sieraad.